Wiedza - Pasieka Fabryczna

Dlaczego miód od pszczelarza?

Cz. 1. Pozyskiwanie miodu i jego właściwości

     Pszczoły przynoszą do ula w wolach słodką ciecz (nektar z kwiatów lub spadź) składającą się głównie z cukrów prostych i dużej zawartości wody (do 85 %). Rozkładana jest ona w niewielkich ilościach w pustych komórkach plastrów pszczelich. Intensywna wentylacja pszczół oraz panująca w ulu temperatura (34-35⁰C) powodują stopniowe usuwanie nadmiaru wody. Częściowo zagęszczona ciecz pobierana jest ponownie do woli pszczelich i wkładana do kolejnych komórek, które są coraz bardziej zapełniane. Cykl ten jest powtarzany, aż zawartość wody spadnie do 15-22 %. Wówczas pszczoły, uważając, że ciecz ta jest ich trwałym pokarmem, zasklepiają woskiem wypełnione całkowicie komórki.  Podczas tego procesu obrabiana ciecz, przebywając w wolu pszczoły przez ponad 2,5 godziny, zamieniana jest na miód pszczeli. Jest ona wtedy nasycana śliną i enzymami oraz innymi substancjami biologicznie czynnymi pochodzącymi od pszczół. To one dają miodom aktywność farmakologiczną. Wystarczająco wysokie stężenie cukrów (głównie glukozy i fruktozy) „konserwuje” znajdujące się w niej pożyteczne dla nas mikroorganizmy pochodzenia roślinnego jak i zwierzęcego.

    W naszych warunkach klimatycznych czas przebywania przerabianego nektaru w organizmie pszczoły jest wystarczająco długi, aby duże ilości substancji biologicznie czynnych pochodzących od pszczół znalazły się w miodzie.

    Miody pochodzące z krajów o cieplejszym klimacie szybciej parują przez co udział pszczół w ich przetwarzaniu jest znacznie krótszy. Zawierają one zdecydowanie mniej enzymów pszczelich przez co farmakologicznie są mniej wartościowe. Wyjątkiem jest tu miód „manuka”, który jest dwukrotnie przerabiany przez pszczoły. Podobny efekt można uzyskać również u nas, karmiąc pszczoły rozpuszczonym w wodzie pełnowartościowym miodem.

     Oprócz głównych składników glukozy i fruktozy oraz związków pochodzenia pszczelego miód zawiera również 21 pierwiastków, takich jak wapń, żelazo, magnez, fosfor, potas, mangan i inne. Jest on produktem niezwykle czystym pod względem mechanicznym, chemicznym i biologicznym. Jest to zapewnione mikroskopijnymi rozmiarami narządów gębowych pszczół oraz z ich wrażliwością na trucizny. Wpływ na to ma również instynkt oraz higieniczne zachowanie pszczół. Pszczoła stara, chora, uszkodzona w okresie letnim umiera zawsze po za ulem, a przypadkowe zwłoki ssaków w ulu (np. myszy) są balsamowane bakteriobójczym kitem pszczelim, przez co w ulu nie rozwijają się szkodliwe mikroorganizmy.

     Pozytywne działanie różnych gatunków miodu na te same dolegliwości należy tłumaczyć tym, że każdy miód zawiera te same substancje biologicznie czynne pochodzące od pszczół. Ich działanie na nasze organizmy jest wzmacniane substancjami prozdrowotnymi pochodzącymi z nektaru roślin bądź ze spadzi.

     Można stwierdzić, że miód znajdujący się w komórce woskowej zdrowej rodziny pszczelej, który nie przeszedł etapu obróbki przez człowieka, jest lekiem. Pozyskiwanie, obróbka, konfekcjonowanie i dystrybucja mogą tylko obniżyć jego cechy prozdrowotne.

     Cechy odżywcze i biotyczne produktów pszczelich, w tym miodu w komórce woskowej, przedstawione są w sporządzonych przez prof. A. Stojko tabelach:

Tab. l. Podział produktów pszczelich z punktu widzenia ich wartości odżywczych i biotycznych, wg A. Stojko.

działanie:  +++  bardzo znaczne,       ++ znaczne

Tab. 2. Działanie biotyczne produktów pszczelich wg A. Stójki 

+ działanie odczuwalne,   ++ działanie znaczne,    +++ silne działanie lecznicze 
           

    Jedną z najcenniejszych właściwości miodu jest jego zdolność do hamowania rozwoju mikroorganizmów. Chodzi tu przede wszystkim o takie bakterie jak: ziarniaki Gram-dodatnie, gronkowce i paciorkowce , a także pałeczki Gram-ujemne. Poza tym miód działa na laseczki wąglika, prątki gruźlicy i rzęsistka pochwowego oraz na chorobotwórcze dla człowieka grzyby drożdżoidalne z rodzaju Candia

Właściwości miodu:

1. Środek odżywczy, wzmacniający. 
2. Działa przeciwbakteryjne, gojąco. 
3. Działa odtruwająco i neutralizująco na niektóre toksyny. 
4. Pobudza odporność. 
5. Ma korzystny wpływ na metabolizm komórkowy i układowy. 

Zastosowanie miodu:

1. W leczeniu schorzeń przewodu pokarmowego: żołądka, jelit, wątroby. 
2. W schorzeniach układu krążenia np. miażdżyca. 
3. W schorzeniach układu oddechowego np. grypa, przeziębienie. 
4. W schorzeniach układu moczowego. 
5. W gojeniu na ran i oparzeń oraz nerwicy 
    Miód warto spożywać w sezonie przeziębień. Korzystnie wpływa na pracę serca, koi nerwy, odżywia mózg. Dzieci mogą jeść miód po ukończeniu 12 miesiąca życia.

    Należy pamiętać, że kuracji miodem muszą towarzyszyć odpowiednie jego dawki dzienne. Spożywanie miodu jest zalecane według następujących dawek:
            -niemowlęta      7 gram dziennie
            -dzieci do 16 lat    10-50 gram dziennie
            -dorośli     50-100 gram dziennie
      Łyżka miodu to około 20 gram.
      Łyżeczka miodu to około 10 gram.

    Korzystny wpływ miodu na układ immunologiczny koreluje z hasłem:

                               „lepiej zapobiegać niż leczyć”

                                                                                         Dr inż. Jan Sadło